آشنایی با دیابت و علائم آن
در این مطلب از سایت کلینیک شبانه روزی فولادشهر قصد داریم شما را با دیابت و علائم آن آشنا کنیم. دیابت بیماری است که بارها نامش را شنیده‌ایم. یک بیماری مزمن که روند سوخت و ساز قند در بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بدن ما برای تامین انرژی نیاز به مواد غذایی گوناگونی دارد. این مواد در بدن تبدیل به قند یا گلوکز می‌شوند که انرژی مورد نیاز ما را تامین می‌کنند. اگر به هر دلیلی گلوکز از طریق خون وارد سلول‌ها نشود و در جریان خون فرد باقی بماند، میزان قند خون بالا رفته و فرد مبتلا به دیابت می‌شود. آنچه که باعث این عدم جذب قند می‌شود، کمبود هورمون انسولین است. انسولین از لوزالمعده ترشح می‌شود و باعث ورود قند به سلول‌ها می‌شود.
در واقع می‌توان گفت علت بروز دیابت، کمبود انسولین در بدن است. در بررسی این بیماری، پزشکان متخصص دیابت را به دو دسته تقسیم کرده‌اند. دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲. علائم و عوارض دیابت در هر دونوع، تقریبا یکسان هستند. تفاوت دیابت یک و دو، در زمان ابتلا و نوع ابتلای به آن است.
دیابت نوع یک
دیابت نوع ۱، بیماری ژنتیکی است که معمولا از دوران کودکی فرد آغاز می‌شود. اما گاهی شروع آن در سنین بالاتر نیز دیده شده است. به‌دلیل اینکه در دوقلوهای همسان، گاهی هر دو کودک به دیابت مبتلا نشده‌اند، لذا می‌توان نقش محرک‌های محیطی را نیز در ابتلا به این بیماری در نظر گرفت. پزشکان، بیماری دیابت نوع ۱ را بیماری خود ایمنی می‌دانند. یعنی فرد با قرار گرفتن در معرض بعضی عوامل، به‌دلیل تحریک سیستم ایمنی، سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده را از دست می‌دهد. که نتیجه آن بیماری دیابت نوع اول است. پیشینه خانوادگی، سن، ژنتیک و حتی موقعیت جغرافیایی زندگی، در بروز این بیماری تاثیر دارد. برای مثال در کشورهایی که از خط استوا فاصله بیشتری دارند، تعداد بیماران دیابت نوع ۱ بیشتر است.
دیابت نوع دو
دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که فرد نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهد. یعنی لوزالمعده انسولین لازم را تولید می‌کند اما بدن نمی‌تواند از آن استفاده کند. عوامل زیادی مانند سبک زندگی، عدم تحرک، اضافه وزن و نوع تغذیه در بروز و شدت گرفتن این بیماری نقش دارند. معمولا دیابت نوع ۲ در سنین بالاتر از ۴۰ سال خود را نشان می‌دهد. نکته مهم در مورد این نوع از دیابت این است که افرادی که در خانواده خود فردی با دیابت نوع ۲ دارند، نسبت به دیگر افراد، بیشتر در معرض این بیماری هستند. یعنی به‌گونه‌ای می‌توان گفت که ژن‌ها و وراثت در این بیماری نقش دارند. از طرفی افرادی که چربی زیادی در قسمت کمر دارند یا دارای تخمدان پلی کیستیک هستند، در معرض ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ قرار دارند.
کلینیک آریا کلینیک شبانه روزی فولادشهر را در اینستاگرام دنبال کنید
بررسی علائم دیابت
نکته مهم در مورد دیابت، خاموش بودن این بیماری است. یعنی افراد زمانی متوجه وجود آن در بدن خود می‌شوند، که بیماری علائم بسیار شدیدی از خود نشان می‌دهد و عوارض دیابت، فرد را درگیر کرده است. هر دو نوع دیابت، علائم تقریبا یکسانی نشان می‌دهند.
احساس خستگی زیاد:
بدن انرژی خود را از سوختن قند و گلوکز به‌دست می‌آورد. اگر لوزالمعده نتواند انسولین تولید کند، سلول‌ها نمی‌توانند گلوکز جذب کنند. در نتیجه انرژی مورد نیاز بدن تامین نمی‌شود و فرد احساس خستگی می‌کند.
تشنگی زیاد و تکرر ادرار:
به‌صورت طبیعی هر فرد در طول شبانه روز، بین ۴ تا ۷ مرتبه نیاز به دفع ادرار دارد. افراد مبتلا به دیابت، ممکن است تعداد دفعات دفع ادرارشان خیلی بیشتر از این باشد. دلیل این موضوع عدم جذب گلوکز از کلیه‌هاست. در واقع، در حالت عادی بدن قند و گلوکز مورد نیاز خود را از کلیه‌ها می‌گیرد و وقتی کلیه نتواند تمام گلوکز را از دست بدهد، ادرار بیشتری تولید می‌کند. در نتیجه فرد همواره احساس تشنگی دارد. به این ترتیب دچار پرنوشی و تکرر ادرار می‌شود.
احساس گرسنگی بیش از حد:
کمبود انرژی و جذب نشدن قند، حالت گرسنگی دائم برای فرد به‌وجود خواهد آورد.
کاهش وزن:
وقتی بدن قند مورد نیاز خود را به‌دست نمی‌آورد، به‌سراغ چربی‌ها و سوزاندن آن‌ها می‌رود. در نتیجه افراد با وجود غذا خوردن زیاد، وزن کم می‌کنند.
خشکی دهان و پوست:
به‌دلیل دفع آب زیاد هنگام ادرار، فرد همیشه احساس تشنگی و خشکی دهان دارد. این خشکی حتی با خوردن آب هم رفع نمی‌شود. به علاوه این کم‌آبی باعث خشک شدن پوست و خارش آن نیز می‌شود.
اختلال در روند بهبود زخم‌ها:
بالا بودن قند خون، می‌تواند بر عملکرد اعصاب پوست تاثیر بگذارد. به‌همین دلیل زخم‌ها در افراد مبتلا به دیابت، دیر خوب می‌شوند.
تاری دید:
بعضی از مبتلایان به دیابت، دچار تاری دید می‌شوند. این موضوع بیشتر به‌دلیل کم شدن آب بدن فرد است.
در دیابت نوع ۱، بیمار احساس تهوع و استفراغ هم دارد که به‌دلیل کمبود انرژی در بدن و سوزاندن چربی‌ها است. علائم دیابت نوع ۲، علاوه بر مواردی که گفتیم، گاهی به‌صورت عفونت‌های قارچی نیز خود را نشان می‌دهد. این عفونت‌ها بیشتر در قسمت‌های مرطوب بدن مانند زیر سینه‌ها، بین انگشتان دست و پا، یا در قسمت آلت تناسلی افراد دیده می‌شود. به‌علاوه افراد مبتلا به نوع ۲ دیابت، از احساس سوزن سوزن شدن در دست و پای خود شکایت دارند. تاری دید در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، گاهی به شدید شدن کاهش حس بینایی آن‌ها نیز می‌انجامد.